Уул уурхайн салбарын чанаргүй зээл гурав дахин буурчээ

Монголын банкны холбоо, Банк санхүүгийн академиас "Банкны салбарын 2024 оны тойм" болон эдийн засаг, төсвийн талаар өнөөдөр (2025.03.17) танилцууллаа. 

2024 онд юу болов?

Засгийн газар инфляцыг буулгах бодлогын арга хэмжээний нөлөөгөөр инфляц харьцангуй тогтвортой байсан. Гэвч оны сүүлийн хагаст эрэлтээс үүдэлтэй инфляц нэмэгдсэн байна. 

Уул уурхайн бүтээгдэхүүний экспорт нэмэгдсэнтэй холбоотой төсвийн орлого нэмэгдсэн. Гэсэн хэдий ч хоёр удаагийн орон нутгийн сонгуулийн нөлөө болон төсөвт тодотгол хийсэнтэй холбоотой төсвийн тэнцэл алдагдалтай гарчээ. 

Уул уурхайн салбарт чанаргүй зээлийн хэмжээ 9 хувьд хүрсэн. Энэ нь өмнөх оноос 16 хувиар, 2022 онтой харьцуулахад гурав дахин буурчээ. Харин боловсруулах салбарын зээл 17 хувьд хүрсэн нь өндөр үзүүлэлттэй салбарын нэг болсон байна. 

2024 онд эдийн засгийн өсөлт 4.9 хувьтай гарсан байна. Уул уурхай, түүнийг дагасан тээвэр, логистикийн салбарын өсөлт үргэлжилж байгаа нь эдийн засгийн сэргэлтэд чухал нөлөө үзүүлсэн байна. Үйлчилгээ, худалдааны салбарын өсөлт харьцангуй тогтмол байгаа нь эдийн засгийн өсөлтийн ихэнхийг бүрдүүлжээ. 

Өнгөрсөн онд зэсийн хүдэр, баяжмал, алт, төмрийн хүдрийн үнийн өсөлт нь экспортод чухал нөлөө үзүүлсэн. Хэдийгээр нүүрсний экспорт түүхэн дээд хэмжээнд хүрсэн ч дэлхийн зах зээлийн үнийн уналтаас шалтгаалан 2023 онтой харьцуулахад орлого буурчээ. 

Төлбөрийн тэнцэл 622 тэрбум ам.долларын ашигтай гарч, төгрөгийн ханшинд ирэх дарамт бага байна. Төгрөгийн бодит ханш чангарч манай улсын бараа, бүтээгдэхүүн бусад улстай харьцуулахад үнэтэй болж байна. 

2025 оны төлөв

2025 онд уул уурхайн гаралтай түүхий эдийн экспортоос олох орлогыг өндрөөр төсөөлж төсвийн зардлыг 17 хувиар нэмэгдүүлсэн нь макро эдийн засгийн тогтвортой байдалд эрсдэлд дагуулж байна. 

Төсвийг төгөлдөржүүлэхэд дараах зүйлийг санал болгож байна.