Хоёрдугаар сарын 4-нд АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп БНХАУ-аас импортолж буй бүх бараа, бүтээгдэхүүнд 10 хувийн татвар ногдуулсны дараа Бээжин АНУ-аас нийлүүлдэг нүүрс, шингэрүүлсэн байгалийн хийд 15 хувь, түүхий газрын тосонд 10 хувийн татвар тус тус ногдуулаад байна.
Нүүрс, шингэрүүлсэн байгалийн хий (LNG), нефтийн хамгийн том импортлогч Хятад бол эдгээр бүтээгдэхүүний дөрөв дэх том экспортлогч улс АНУ юм. Гэхдээ Хятадын газрын тос, шингэрүүлсэн байгалийн хийн импортод АНУ-ын эзлэх хувь бага буюу ойролцоогоор 2-5 хувь тул хоёр улсын өндөр тарифын шинэчлэл нь дэлхийн түүхий эдийн зах зээлд төдийлөн нөлөөлөхгүй гэж шинжээчид үзэж байна.
Харин металлургийн гэгдэх коксжих нүүрсний хувьд нөхцөл байдал өөр. 2024 онд Хятад далайн тээврээр 43.02 сая тонн коксжих нүүрс импортолсон. Үүнээс 5.02 сая тонныг АНУ нийлүүлсэн нь Хятадын коксжих нүүрсний нийт импортын 11.7 хувийг эзэлжээ.
Өнгөрсөн жилийн үзүүлэлтээр Хятад руу далайгаар нийлүүлсэн коксжих нүүрсний хэмжээгээр Австрали (15.91 сая), Орос (11.68 сая), Канадын (7.79 сая) дараа АНУ дөрөвдүгээрт эгнэсэн. Тэгэхээр АНУ-ын коксжих нүүрсийг бусад орнуудын нийлүүлэлтээр орлуулж болзошгүй. Өөрөөр хэлбэл 2020 онд Австралитай худалдааны маргаан үүсэхэд тус улсын нүүрсэнд Хятад импортын албан бус хориг тавьж байсан.
АНУ-ын коксжих нүүрсний худалдаачид Хятадын зах зээл дээр үлдэхийн тулд үнээ бууруулж мэдэх ч бас хамгийн том импортлогч орнууд Энэтхэг, Япон, Өмнөд Солонгосын зах зээлд нийлүүлэхийг эрмэлзэнэ. Харин Хятад коксжих нүүрсний гол нийлүүлэгч Монгол Улсаас хуурай боомтын төмөр болон авто замаар импортоо нэмэгдүүлэх магадлалтай. ОХУ-ын тухайд далайн тээврээр АНУ-ын коксжих нүүрсийг Хятадын зах зээл дээр орлох хэмжээний үйлдвэрлэлийн хэмжээ, мөн Алс Дорнодын боомтууд хүртэлх төмөр замын хүчин чадлаа нэмэгдүүлж чадах эсэх нь эргэлзээтэй байна. Хэрэв Австрали, Канадын нийлүүлэлтээр АНУ-ын коксжих нүүрсийг солихыг оролдвол Энэтхэгийн худалдан авагчидтай өрсөлдөх шаардлагатай болно. Энэтхэг нь 67.6 сая тонн коксжих нүүрсний хэрэглээтэй, далайн тээврээр нүүрс импортлогч хамгийн том орон. Тус улсын гол нийлүүлэгч Австрали 34.88 сая тонн буюу 50 гаруй хувийг эзэлдэг бол Орос 14.74 сая тонн, АНУ 8.4 сая тонноор удаална.
Далайн тээврээр нийлүүлж буй коксжих нүүрсний үнэ сүүлийн 16 сарын турш буурч, 2023 оны аравдугаар Австралийн гэрээний үнэ 363 ам.доллар байсан бол өдгөө 188 ам.доллар болж 48.2 хувиар буураад байгаа юм. Зүүн эргийн боомтууд дахь АНУ-ын бага дэгдэмхий коксжих нүүрс 187.5 ам.доллароор үнэтэй байна.
2024 онд Хятад улс нийт 121.7 сая тонн коксжих нүүрс импортолсон нь өмнөх жилийнхээс 20 хувиар нэмэгдэж, дээд үзүүлэлтэд хүрээд буй. Тухайн зах зээлд нийлүүлэлтийн хэмжээгээр Монгол Улс 53.9 сая тонн (жилийн +5.3%), Орос 30.2 сая тонн (жилийн +7.7%) тэргүүлж байна.
