Гэрэл зураг: Казахстаны алтны Райгородок уурхай
Хятадын хилийн чанад дахь уул уурхайн хөрөнгө оруулалт сүүлийн 10 гаруй жилийн хугацаанд түүхэн дээд хэмжээнд хүрчээ. S&P болон Mergermarket-ийн мэдээллээр, 2024 онд 100 сая ам.доллароос дээш үнийн дүнтэй 10 хэлцэл хийгдсэн нь 2013 оноос хойших хамгийн өндөр үзүүлэлт аж.
Өнгөрсөн жил Хятадын гадаад дахь уул уурхайн хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтад 2013 оноос хойших хамгийн идэвхтэй жил байсныг Griffith Asia хүрээлэнгийн судалгаа харуулсан байна. Австралийн Griffith Asia хүрээлэн (GAI), Хятадын Ногоон Санхүү, Хөгжлийн Төв (GFDC)-тай хамтран нийтэлсэн тайланд дурдсанаар, "Бүс ба Зам" санаачилгын хүрээнд Хятад улсын гадаад дахь уул уурхайн хөрөнгө оруулалт өнгөрсөн онд хамгийн өндөр үзүүлэлтэд буюу 21.4 тэрбум долларт хүрчээ.
2013 онд хэрэгжиж эхэлсэн "Бүс ба Зам" санаачилга нь Хятадын Засгийн газраас худалдаа, эдийн засгийн өсөлт, бүс нутгийн нөлөөг нэмэгдүүлэх зорилгоор баталсан дэд бүтцийн хөгжлийн стратеги юм. Өнөөг хүртэл тус санаачилгын хөрөнгө оруулалт 1.1 их наяд ам.доллар давсан бөгөөд 149 оронтой хамтран уул уурхай, эрчим хүч, зам тээвэр зэрэг гол салбаруудад чиглүүлж байна.
Өнгөрсөн жилийн байдлаар "Бүс ба Зам" санаачилгатай холбоотой нийт хөрөнгө оруулалтын 17.6 хувийг уул уурхайн эзэлсэн бол эрчим хүчний хөрөнгө оруулалт 32.5 хувьд хүрчээ. Гэсэн хэдий ч уул уурхайн хөрөнгө оруулалт өмнөх жилээс хоёр дахин нэмэгдэж, 19.4 тэрбум ам.долларт хүрч, 2024 онд тус салбарын эзлэх хувь буурсан байна. Бүс нутгийн хэмжээнд Хятад нь Африкийн орнууд, Латин Америкийн Боливи, Чили, Индонези зэрэг улсад идэвхтэй хөрөнгө оруулж байгааг тайланд дурджээ.
Чухал ашигт малтмалын хамгийн том хэрэглэгч байсаар ирсэн Хятад улс нийлүүлэлтээ нэмэгдүүлэхийн тулд олон жилийн турш гадаадад хөрөнгө оруулалт хийсэн. Сүүлд гэхэд, өнгөрсөн долоо хоногт уул уурхайн хувийн хэвшлийн Zijin Mining компани Казахстанд алтны Райгородок уурхайг 1.2 тэрбум ам.доллароор худалдаж авахаар төлөвлөж буйгаа зарлалаа. Тэгвэл дөрөвдүгээр сард Хятадын Baiyin Nonferrous групп Бразил дахь зэс, алтны Mineração Vale Verde уурхайг 420 сая ам.доллароор худалдаж авсан.
Литий, газрын ховор элемент, кобальт зэрэг чухал ашигт малтмалын боловсруулалтаар Хятад ноёрхож буй хэдий ч тус улс түүхий эдийн импортоос хамааралтай хэвээр. Барууны орнууд тухайн критикал минералын хувьд Хятадаас хараат байдлаа бууруулахаар нийлүүлэлтийн өөр сүлжээг бий болгоход анхааран ажиллаж байна.
Шар металлын ханшийн өсөлт Хятадын уул уурхайн амбицыг нэмэгдүүлсэн гэж шинжээчид үзэж байна. Дэлхийн хэмжээнд хэдийн алт олборлолтоор тэргүүлсэн тус улс барууны томоохон компаниудтай өрсөлдөн, хилийн чанад дахь бизнесээ эрчимжүүлж байгаа аж. Тухайлбал Хятадын төрийн бус өмчийн, алтны томоохон олборлогч Chifeng Gold компани олборлолтоо эрс нэмэгдүүлжээ. 2019 онд хоёр тонн олборлож байсан бол Хятадын таван уурхай болон Гана, Лаос дахь хоёр уурхайн олборлолт 2023 он гэхэд 15.2 тонн болж өссөн байна.
